Orta Doğu’nun kalbinde, küresel güçlerin çıkarlarının kesiştiği bir bölge olarak, Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkiler tarihsel olarak zaman zaman inişli çıkışlı bir seyir izlemiştir. 21. yüzyıla gelindiğinde, her iki ülke de bölgesel ve uluslararası alandaki gelişmelere paralel olarak kendilerini yeniden tanımlamakta ve yeni stratejik yönelimler belirlemektedir. Son yıllarda, özellikle Orta Doğu’daki gerilimlerin artmasıyla, bu iki ülke arasındaki potansiyel çatışma olasılığı tekrar gündeme gelmiştir. Peki, İsrail ve Türkiye bir savaşın içine girer mi? Bu olasılık, 3. Dünya Savaşı’nın habercisi olabilir mi?
#### Türkiye ve İsrail Arasındaki Tarihsel İlişkiler
Türkiye ile İsrail arasında 1949 yılında kurulan diplomatik ilişkiler, savaşın yaklaştığı bir dönemde bile, büyük ölçüde pragmatik ve stratejik temellere dayanıyordu. Türkiye, İsrail’in bağımsızlığını erken bir tarihte tanımış ve iki ülke arasında zaman içinde ticaret ve askeri işbirliği gelişmiştir. Ancak, bu ilişkiler her zaman doğrudan dostane olmamış, özellikle Filistin meselesi etrafında sert çıkışlar ve görüş ayrılıkları yaşanmıştır. 2000’li yılların başında, İsrail ve Türkiye’nin askeri ve ekonomik işbirliği zirveye ulaşmışken, 2010’daki Mavi Marmara krizi, iki ülke arasında derin bir uçuruma yol açmıştır. Bu olay sonrasında ilişkiler kopma noktasına gelmiş, ancak daha sonra yapılan diplomatik çabalarla bir nebze iyileşmiştir.
Günümüzde, Orta Doğu’nun güç dinamiklerinde yaşanan değişiklikler, bu ilişkilerin yeniden şekillenmesine neden olmuştur. Türkiye’nin bölgesel politikaları, özellikle Suriye, Libya ve Doğu Akdeniz’deki askeri müdahaleleri, İsrail ile olan ilişkilerini dolaylı olarak etkileyen faktörler arasında yer almıştır. İsrail, bölgedeki güvenliği sağlamak için İran’a karşı sert bir politika izlerken, Türkiye de benzer şekilde İran’ı bölgesel bir tehdit olarak değerlendirmektedir. Bu iki ülkenin çıkarlarının çatıştığı alanlar artmakta ve bu da doğrudan bir çatışma olasılığını gündeme getirmektedir.
#### Savaşın Eşiğinde Mi? Potansiyel Tehditler
İsrail ile Türkiye arasındaki doğrudan bir savaşın patlak vermesi, her iki ülkenin de askeri kapasitesine bakıldığında, geniş çaplı bir bölgesel savaşa yol açabilir. Türkiye’nin güçlü kara, hava ve deniz kuvvetleri ile İsrail’in gelişmiş teknolojiye dayalı savunma ve saldırı sistemleri, bir çatışma halinde yüksek tahribata yol açabilecek kapasiteye sahiptir. Ancak, her iki ülkenin de savaşın maliyetlerini göz önünde bulundurması, doğrudan bir askeri çatışmaya girmelerini engelleyen başlıca faktörlerden biridir.
Türkiye ve İsrail, birbirlerine karşı askeri bir saldırıya geçmektense, diplomatik ve ekonomik alanlarda etki sağlama yoluna gitmektedirler. Ancak, Orta Doğu’daki karışıklıklar ve üçüncü ülkelerin müdahaleleri bu dengeyi değiştirebilir. Özellikle, Suriye’deki iç savaş ve İran ile yaşanan gerilimler, Türkiye ve İsrail’i doğrudan karşı karşıya getirebilecek faktörlerdir. Örneğin, Türkiye’nin Suriye’deki operasyonları, İsrail’in güvenliğini tehdit eden bir durum oluşturabilir. Bu tür bir gelişme, savaşın patlak vermesinin önünü açabilir.
Bununla birlikte, uluslararası arenada, bu iki ülkenin küresel güçler ve diğer bölgesel aktörlerle olan ilişkileri de büyük önem taşımaktadır. Türkiye, NATO üyesi bir ülke olarak, Batı ile güçlü bağlara sahipken, İsrail ise ABD ile derin stratejik bağlar geliştirmiştir. Her iki ülke de, olası bir çatışma durumunda bu ittifaklardan önemli destek alabilir, ancak bu aynı zamanda daha geniş bir savaşın patlak vermesine neden olabilir.
#### 3. Dünya Savaşı Başladı mı? Küresel Riskler
İsrail ile Türkiye arasında bir savaş, yalnızca bu iki ülkeyi etkilemekle kalmaz, bölgedeki tüm ülkeleri ve dünya genelindeki büyük güçleri de doğrudan etkileyebilir. Özellikle, Orta Doğu’nun enerji kaynakları ve stratejik geçiş yolları göz önünde bulundurulduğunda, bölgedeki herhangi bir çatışma küresel ekonomi üzerinde önemli etkiler yaratabilir. 3. Dünya Savaşı’na yol açma potansiyeli taşıyan bir başka önemli faktör, bu çatışmanın uluslararası güçler tarafından desteklenen vekalet savaşlarına dönüşmesidir.
Bununla birlikte, 3. Dünya Savaşı’nın başlaması için daha geniş bir küresel çatışmanın patlak vermesi gerekir. Bugün itibariyle, doğrudan bir küresel savaş olasılığı düşük görünmektedir. Ancak, bölgesel gerilimlerin tırmanması ve yanlış anlaşılmalar sonucu meydana gelebilecek küçük çaplı bir çatışma, tüm bölgeyi etkileyebilir ve büyük güçlerin doğrudan müdahil olduğu bir savaşa dönüşebilir. Bu nedenle, Orta Doğu’daki her yeni gelişme, dünya genelindeki tüm aktörlerin dikkatle izlemesi gereken bir durumdur.
#### Sonuç: Potansiyel Çatışma ve Diplomatik Çabalar
Sonuç olarak, İsrail ile Türkiye arasındaki doğrudan bir savaş ihtimali şu an için düşük görünse de, Orta Doğu’daki mevcut jeopolitik gerilimler, her iki ülkenin de savaşın eşiğine gelmesini her zaman mümkün kılmaktadır. Birleşmiş Milletler, NATO ve diğer uluslararası kuruluşlar, bu tür bir çatışmayı önlemek için diplomatik yolları zorlamaktadır. Ancak, bölgedeki stratejik çıkarlar ve sürekli değişen ittifaklar, bu denetimlerin ne kadar etkili olacağını belirsiz kılmaktadır.
Türkiye ve İsrail, mevcut dengeler ışığında doğrudan bir savaşın eşiğine gelmeden, birbirleriyle daha fazla gerilim yaratabilecek durumlarda kalabilirler. 3. Dünya Savaşı ise, yalnızca Orta Doğu’da değil, küresel çapta stratejik kararlar alacak büyük güçlerin tutumuna bağlı olarak şekillenecek bir olasılıktır. Şu anda, dünya genelinde yaşanan tüm bu gerilimlerin, dünya savaşına yol açıp açmayacağı, liderlerin alacağı diplomatik ve askeri kararlara bağlıdır.
—
Bu yazı, konuya daha detaylı ve akademik bir yaklaşım getirmektedir. Türkiye ve İsrail arasındaki olası bir çatışmanın dinamiklerini ve bunun küresel etkilerini derinlemesine incelerken, aynı zamanda küresel savaş olasılığını da ele alır.
- Kaynak
- Bölge İstihbarat Şefi
- Osman Nuri Çağlar
